Васiлёк

Васiлёк

Іван Ярашэвiч

Дзецi вайны

У кнiзе «Васiлёк» беларускага краязнаyца Івана Ярашэвiча на гэты раз – тэма Вялiкай Айчыннай вайны на беларускай зямлi. Лёсы дзяцей i тыя падзеi, пра якiя расказвае аyтар, так цi iнакш звязаны з Чэрвеньшчынай i будуюцца на яго дакументальных вышуках.

Кнiга заклiкае любiць Радзiму, мацаваць мiр, каб жахi вайны больш нiколi не паyтарылiся.

Іван Ярашэвiч

Васiлёк

Апавяданнi

© Ярашэвiч. I. П., 2016

© Афармленне. ТДА «Выдавецтва “Чатыры чвэрцi”», 2016

Змагар

Аднойчы выканкам Смiлавiцкага пасялковага Савета даручыy мне праверыць iнфармацыю артыкула пра падзеi y Смiлавiчах часоy Вялiкай Айчыннай вайны i смерцi бацькоy сусветна вядомага мастака Хаiма Суцiна.

Я yдзячны Богу, што пашчасцiла выконваць гэтую просьбу.

Калi я збiраy матэрыял i размаyляy з рознымi людзьмi, не адзiн раз траплялася прозвiшча загiнуyшага юнага партызана Сiyчыка Мiхаiла Якаyлевiча. Шмат аб iм расказаy яго траюрадны брат Сiyчык Васiль Емяльянавiч з iншымi асобамi.

Геройскi yчынак народнага мсцiyца yзрушаy, не даваy спакою, i я вырашыy вярнуць iмя з забыцця, таму што пра подзвiг героя павiнны ведаць i помнiць, колькi б гадоy нi прайшло.

…Ішла вайна. Развярнулася yсенародная барацьба супраць фашысцкiх акупантаy, у тым лiку i на тэрыторыi былога Рудзенскага раёна, да якога належалi Смiлавiчы i навакольныя вёскi. Тут дзейнiчаy партызанскi атрад iмя К. Я. Варашылава. У складзе яго прыкладна з кастрычнiка 194З года пачала змагацца з захопнiкамi сям’я Сiyчыка Якава Кузьмiча з вёскi Гудавiчы: ён сам, жонка Анастасiя Сямёнаyна, непаyналетнi сын Мiхаiл, дачка з зяцем, былым мiлiцыянерам.

Як толькi арганiзавалiся партызанскiя атрады, адразу пачалi садзейнiчаць iм, а потым i самi падалiся y народныя мсцiyцы. Немцы, каб напужаць iншых, разабралi iх хату i гаспадарчыя пабудовы.

У барацьбе з гiтлераyскiмi акупантамi выдзелiyся сын, не па гадах высокi, прыгожы, спрытны, хуткi, кемлiвы, разумны юнак. Да вайны ён вучыyся y Смiлавiцкай сярэдняй школе.

Вайна перашкодзiла атрымаць сярэднюю адукацыю i стаць лётчыкам, як яму раiy старэйшы брат. Нягледзячы на юны yзрост (Мiхаiл нарадзiyся y 1926 годзе), хлопец выконваy адказныя заданнi па выведваннi важнай iнфармацыi. У розным адзеннi ён наведваy мястэчкi i вёскi Чэрвеньскага, Рудзенскага, Пухавiцкага i Смалявiцкага раёнаy. Заyжды вяртаyся з важнымi звесткамi. У барацьбе з лютым ворагам набiралiся баявога вопыту народныя мсцiyцы.