Жети ата. Жан-дүйнө кайрыктары

Анын баштапкы негиздери урук ичиндеги экзогамиялык талаптарга байланышса, кийин коомдо мыйзам сыяктуу турмуштук кодекске айланган. Анткени, патриархалдык коомдогу уруктун ар бир адамы жети атасын так билгенде гана кайсы урукка таандык экендигин далилдей алган.

Жети атам

Ата-бабам багыш аттуу элденбиз.

Ке? шаар эски кетмен-т?б? жерденбиз.

Байырлап ата-бабам ?нг?н жерде.

Суусун ичип аба жутуп келгенбиз.

Санжыра бар мурас кылган урпака.

Кээси алат аксакалы улуулары сурака.

Билбегенди жетим дешип элимде,

Дегени бар жети атасын булар унутпака.

Мына б?г?н санжырадан баштадым.

Бул ойдон бул кыялдан кайтпадым.

Жеткирсем деп те?-туш жоролорго,

Жети атамды ыр кырына саптадым.

Биринчи атам Бакыт менин ?з атам.

Сен дегенде ич кайышып жан тартам.

Аман ж?рг?н к??л?-к?чт?? мурдагыдай,

Бир ?з??с?? айдан асыл жан атам.

Улуу кесип аркалаган тарыхчын?

Билим берди жалпы муунга мунум чын.

Неберемин мугалим Калдыбайга,

Мактана алам баш к?т?р? мунум чын.

Сен ?ч?нч? сен атамсы? Дайрабай.

Куран окуп дуба кылдым багыштай.

К?рб?с?м да билбесем да  ?з??д?.

Ырга салдым ыр мейкинин чабыттай

Кыбырамын бубам баатыр Бешкемпир.

Те?ирим бейиши?де бул адамга кезиктир.

Топурагы? торкоо болсун!

Аллахым жабрейилге бул адамды кезиктир.

Тыбырамын Курман-кожо молдонун.

Ал баскан ислам дини жолдомун.

Лаа иллааха иллаллоху,

Иншаллах мен дагы ушул жолдомун.

Ч?рп?с? мында турат Кожо-Саип.

Дуба кылам мен алакан жайып.

Бейиште орун алып важиб болсун!

Ак сакалы бол жанната Кожо-Саип.

Жетинчи атам Абуталиб мыкты атам.

Ырым жазып санжыраны таратам.

Жанагындай киргиздерге бул ырды,

Санжыра-деп б?т ааламга таратам.

Атама

Атаке арман к?п сага айта албаган.

Арман к?п ?з??? жаза албаган.

Атаганат жаштыгымда кете берди?.

Сырым к?п ичимде айтылбаган.

Жа?ыдан жети жашка толгонумда,

А?-сезим эми-эми ойгонгонунда,

Кете берди? азаптарга бизди таштап.

Болоор эле дагы он жыл болгону?да.

Декабрьдын орто чендин бир т?н?нд?,

Кабар келди куттуу биздин ?й?б?зг?.

Ата?ар оо ааламга узап кетти,

Не азап болду экен бул к?н???зд?.

Аттиги? кош айтыштым атакемден.

Оо те?ирим эмне к?н?? ал пенде?ен.

Атаке алыстарга узап кетти?.

С?зд?р?? кайда эле д?йн? кенен деген.

Сезди? бекен уулу?дун жетилгенин.

Сезди?би бул уулу?дун эмгектерин.

Жазма акын жаралыпмын бул ааламга.